DOMINOMUUR GEVALLEN

Maandag 9 november 2009
Terwijl wij vol optimisme op weg gaan om het Fest der Freiheit rond de Brandenburger Tor, met als hoogtepunt de val van de ‘dominomuur’ van dichtbij te beleven, worden de weersomstandigheden naarmate we dichterbij komen steeds slechter. Op de Potsdamer Platz aangekomen, waar de dominomuur begint, is de miezer overgegaan in heftige koude regen, die ons er toe doet besluiten om niet uren in de kou bij de dominomuur te gaan staan wachten onder een te kleine paraplu, maar het spektakel thuis vanachter de TV mee te beleven Misschien wat laf en niet echt prozaïsch, maar je moet ook aan de gezondheid denken, nietwaar. Voor je het weet heb je een Mexicaanse griep te pakken.

Op het U-Bahnhof Potsdamerplatz is het inmiddels een gekkenhuis geworden. Half Berlijn lijkt op de been te zijn en verdringt zich op de perrons richting dominomuur. We roeien tegen de stroom in, ons erover verbazend dat zovelen het hondenweer trotseren om de dominomuur te zien vallen. Berlijners houden van evenementen zo lijkt het. Wij zijn blij als we een uurtje later terug zijn in ons appartement en op de TV de duizenden druipende toeschouwers zien, verpakt in plastic regenjassen of verscholen onder paraplu’s. Dood- en doodzonde dat de regen zo’n spelbreker is, al merk je daar op TV weinig van.

Friedliche Revolution

De herdenkingsceremonie begint met de nodige toespraken van politici uit alle delen van Europa. Oberbürgermeister Klaus Wowereit van Berlijn herinnert iedereen – politiek correct – eerst nog aan die andere 9de november: de 'Kristallnacht' van 9-11-1938, die het startpunt was van de jodenvervolging door de Nazi’s. Daarbij vergeleken was 9-11-1989 een 'Friedliche Revolution', zo zegt hij. Daarna mogen de voormalige geallieerden ( vertegenwoordigd door Sarkozy, Medvedev, Brown en Hillery Clinton – met een speciale videoboodschap van Barrack Obama) vanonder de paraplu de harten van de Berlijners verwarmen, in de wetenschap dat de hele wereld meekijkt en –luistert. Angela Merkel memoreert het einde van de Koude Oorlog, en enkele ooggetuigen vertellen over ‘das Ende des Böses’. En dan mag Lech Walesa, levend symbool van de ondergang van het communisme, een duwtje geven aan de eerste steen van de dominomuur. Feilloos zie je daarna vanuit verschillende cameraposities hoe de dominostenen een voor een omvallen, geflankeerd door juichende en soms meerennende scholieren die hun eigen steen begeleiden. Na een intermezzo met weer wat toespraken – het Tv-programma is inmiddels dik een uur uitgelopen – gaat de tweede rij ´kegels´ tegen de vlakte en is het tijd voor de slothymne We are one, weer eens wat anders dan Alle Menschen werden Brüder.
Das Wunder von Berlin

Wij hebben dan twee uur lang op het puntje van onze stoel zitten kijken. Droog en met het bord op schoot. Onze dag wordt vervolgens bij het ZDF in stijl afgesloten met de Oost-Duitse, kritische speelfilm Das Wunder von Berlin, waarin het drama van de imploderende DDR goed duidelijk wordt aan de hand van een familie, waarin vader en zoon (die van tegendraadse punker wordt omgevormd tot soldaat) aan de kant van het regime staan en moeder en schoondochter sympathiseren met de burgerrechtenbeweging, met daar tussenin een cynische grootvader die Stalingrad nog heeft meegemaakt en die in het socialisme van de SED een herhaling ziet van het nationaal-socialisme. Een thematisch perfecte keuzefilm, zeker op de avond van 9de november 2009, twintig jaar na de val van de muur. Alleen die regen…